AI? Start met data!

Er wordt momenteel veel aandacht besteed aan kunstmatige intelligentie oftewel Artificial Intelligence (AI) – en terecht!  Wij verwonderen de opkomst van unicorns, zien AI startups en FinTechs om ons heen en beleven dagelijks de slimme proposities van voornamelijk Amerikaanse Big-Techs. AI is nu al onze bestverkopende training van 2020 – AI is hot!

AI behoort niet alleen tot de wereld van startups en tech bedrijven uiteraard.  Veel traditionele bedrijven (groot en klein) willen kennis maken en zijn aan het verkennen wat AI voor hen betekend. Dit is nodig en belangrijke stap gezien de opkomst van platforms en het digitale zakendoen. Traditionele bedrijven willen (en kunnen) niet achterblijven.

Hoe verloopt het vernieuwingsproces van traditionele bedrijven?

Wat vooral opvalt in gesprekken en workshops met managers is de enorme kloof tussen de huidige werkwijze binnen een traditionele onderneming en de snel bewegende praktijk van data gedreven vernieuwers. Dit kenmerkt zich in drie belangrijke manieren:

  1. Gebruik van data als basis van beslissingen versus instinct
    Traditionele bedrijven zien data als een noodzakelijk kwaad. Het ontstaat als een bijproduct van verkoop, operationele en financiële processen. Data is lastig – iemand moet ervoor verantwoordelijk zijn, de kwaliteit ervan is wisselend en het sluit moeizaam aan bij klanten en leveranciers in de waardeketen. Het bedrijf wordt op ervaring en instinct geleid – niet op data.
    Tech bedrijven daarentegen zien data als goud. Het is leidend – het is alles.  Data is de bron van wijsheid, geeft richting aan proposities en aansturing van het bedrijf.  Data is de basis van succes van vele big techs, unicorns en startups. Met data is men in staat om een beter beeld van de digitale klant te verkrijgen om hiermee specifieke proposities voor ontwikkelen. Daarnaast is het door de mogelijkheden van automatisering vaak ook nog eens sneller.
  2. Werkprocessen versus platforms
    Een traditioneel bedrijf leunt op vakkundig ‘local heroes’ of (al dan niet beschreven) business processen met IT-ondersteuning om werkprocessen in goede banen te leiden. Het business proces is niet veranderd bij de implementatie van IT maar overgenomen. Daardoor zijn de mogelijkheden van IT-toepassingen vaak niet optimaal benut. De waardeketen is eenrichtingsverkeer met data als bijproduct en hierdoor vaak niet systematisch vastgelegd en opgeslagen voor latere verwerking. De data is vaak van matig kwaliteit, niet consistent en vaak van beperkte reikwijde.
    Er ontstaan nu bijna in elke sector tech bedrijven die een data gedreven platform tot stand brengen waarmee zij vraag en aanbod bijeen pogen te brengen. Hun waardeketen kent een twee richting verkeer met data als de smeerolie. Klanten kunnen slimmere proposities worden aangeboden, leveranciers kunnen met data beter aangesloten worden en nieuwe verbinden ontstaan in een open ecosysteem. Dit alles draait op data. Deze data wordt systematisch en met hoge kwaliteit vastgesteld, opgeslagen en als basis ingezet voor slimme proposities.
  3. Directieve DGA versus holocratic coach
    Het succes van vele midden en klein bedrijven is te danken aan de oprichters, ondernemers en pioniers die het bedrijf gemaakt hebben. Vaak genieten deze leiders een dominante rol in het bedrijf met een bijzondere plek weggelegd voor de succesvolle Directeur Groot Aandeelhouder (DGA). Juist deze kracht kan een valkuil zijn als de dominante leider blijft sturen op ervaring en instinct zonder een digitale vinger te houden op de hartslag van de markt. Vooral als niemand hem of haar durft tegen te spreken. Data geeft een digitaal beeld van de klant met een redelijke objectieve reflectie van wie de klant is en wat de klant wil. Sturend op data is dit lastig te negeren in bedrijfsbeslissingen.
    De unicorns en big tech bedrijven laten zien dat een coachende leiderschapsstijl van doorslaggevende belang is voor snelle groei. Innovators in startups zijn continu op zoek naar hoe de businessmodel optimaal in te richten, hoe aan data te komen en hoe met technologie een schaalbaar model te realiseren. Data is een sleutel tot succes – vooral waar dit inzicht geeft in de (tot dan ongeziene) klant behoefte. De techniek in plaats van de mankracht ligt centraal in het bedrijfsmodel.

Kortom – om überhaupt met AI en slimme proposities te kunnen concurreren zullen traditionele bedrijven eerst moeten leren hoe met data om te gaan. Dit is rand voorwaardelijk voor een digitaal bedrijfsmodel en onontbeerlijk voor slimme proposities. Het is tevens een grote cultuurverandering die door dringt tot de kern van de bedrijfsvoering.  Managers zullen toch moeten leren om deze verandering te accepteren want ‘AI neemt het niet over van de mens, maar de mensen die AI gebruiken nemen het over van degenen die het niet gebruiken’.  Data is hierin de ‘key’ en dus de eerste stap.