Het businessmodel van bedrijven gaat radicaal veranderen en die verandering vindt nu al plaats. Dat is de overtuiging van Alex Dowdalls, oprichter en mede-eigenaar van AXVECO en docent aan de Nyenrode Business Universiteit. “Het inrichten van een modern businessmodel, gaat in toenemende mate om het inrichten van ICT.”
Door Martijn Slot – Executive Finance 14 April 2020
Als consultant helpt Dowdalls bedrijven om nieuwe technologie te adopteren en hun businessmodel daarmee te moderniseren. Hij ziet een wezenlijk verschil met twintig of vijftien jaar geleden. “Toen waren we met name gericht op de rol van de mens in businessprocessen en de rol van ICT was ondersteunend. Ik denk dat het nu bijna 180 graden anders is. Data komt op de eerste plek, het is het nieuwe goud. Het gaat bij het inrichten van het bedrijfsmodel over de vraag hoe ik optimaal gebruik kan maken van de moderne techniek en dan heb je het al heel snel over data. Als je dat spel goed speelt met een data gedreven businessmodel en geautomatiseerde platformen, dan heb je een doorbraak in je bedrijfsvoering.”
Dowdalls ziet in bijna elke sector van de economie dat er zich een data gedreven speler ontpopt en de sector probeert over te nemen. “De grootste boodschap voor CFO’s is: je moet het snappen. Het is een fundamenteel andere manier van het inrichten van je business. Het is primair gericht op data, een digitale infrastructuur. De rol van de mens is niet langer primair uitvoerend. Je kan daar als executives eigenlijk niet omheen, het verandert ook hun rol. De komende vijf jaar is de tijd van kunstmatige intelligentie. We gaan gebruikmaken van slimme proposities. Hoe kan ik mijn antwoord naar de klant verbeteren door gebruik te maken van data van algoritmes?”
De basis is besef
Er valt nog een hoop te leren voor bedrijven als het gaat over het gebruik van data, zo stelt Dowdalls. “Het begint echt bij de basis en die basis is besef. Ik merk bij bedrijven dat data niet accuraat worden opgeslagen. Zij zien het belang daarvan niet in. Gegevens worden opgeslagen in dezelfde kolommen. Als je ze uitprint heb je het wel inzichtelijk, maar ik kan er geen data-analyse op loslaten. Geolocaten, analyse op basis van de locatie van iemand, is bijvoorbeeld niet mogelijk.”
Een bedrijf dat perfect snapt hoe het spel werkt, is Google. “Aan cursisten vraag ik aan het begin van de training wie zijn data van Google heeft gedownload. 95 procent van de executives die de datagedreven workshops volgen, hebben dat niet gedaan. Ik heb het wel gedaan. Ik kreeg een gigabyte aan data, perfect nauwkeurig. Iedere website die ik sinds maart 2011 bezocht heb was bekend, iedere zoekterm. Ik had mijn geodata uitgezet, maar als je die aanzet weet je precies waar je al die tijd geweest bent. Dit is een voorbeeld van nauwkeurigheid. Het bedrijfsproces van Google is dermate ingericht dat het digital first is.”
Dowdalls geeft bedrijven mee dat ze bij het primair inrichten van het bedrijfsproces nadenken over verschillende vragen. Wat is de data die moeten worden opgeslagen. Hoe doen we dit vervolgens perfect, nauwkeuring en accuraat. “Welke vragen wil ik beantwoorden, om bepaalde diensten te kunnen aanbieden? Heb ik dat helder, dan kan ik een model maken. Dat is het geautomatiseerd toepassen van een algoritme – Automated Machine Learning. Dan kan ik een propositie naar de klant maken. Door bijvoorbeeld in plaats van je salesteam door een manager met ervaring en intuïtie te laten aansturen, laat je het algoritme kiezen wie de beste klanten zijn waar je de hoogste conversiekans hebt. Dit resulteert in hogere verkoopcijfers.”
Er valt nog een hoop te leren voor bedrijven als het gaat over het gebruik van data, zo stelt Dowdalls.
Uitdagingen voor de executive
Het vraagt om een andere manier van werken. Keuzes worden gemaakt op basis van algoritmes en analyses. Op basis van een digitaal beeld van wie de klant is. “Veel van de executives die nu aan de macht zijn, zijn daar niet gekomen omdat ze goed met data omgingen. Ze kregen een toppositie omdat zij intuïtie, ervaring, gevoel, reputatie en macht hadden. Ze hebben een reeks kwaliteiten die in het verleden succesvol waren. We komen nu in een tijdperk waarin data, kunstmatige intelligentie en digitaal zakendoen de bepalende factoren voor succes worden. Menselijke capabiliteit wordt hiermee aangevuld of deels overgenomen door kunstmatige intelligentie. Dat stelt de executives voor allerlei uitdagingen, want ze zijn misschien niet gewend om met data te werken. Zeker niet op een dergelijke gedetailleerde manier.”
Het is een wereld die zich heel snel ontwikkeld. Er zijn starteups en unicorns die in de basis volledig op data werken en bedrijven met oude bedrijfsvoering inhalen. “Als je als bedrijf niet meegaat in die ontwikkeling, loop je vroeg of laat achter de feiten aan en betekent het misschien het einde van de onderneming. Dat is absoluut mogelijk”, zegt Dowdalls resoluut.
ING geeft het goede voorbeeld
Er is een aantal bedrijven waar het kwartje is gevallen en waar men inzet op een digitaal bedrijfsmodel. Bijvoorbeeld ING. “ING is een jaar of tien geleden de app als de kern van hun businessmodel gaan zien. Als je vandaag de dag naar het bedrijf kijkt, is hun strategie eigenlijk om een ICT-bedrijf met een banklicentie te zijn. Ze zijn agile gaan werken, digitaal geworden en er is volop verandering. Coolblue is daar ook mee bezig. Zij zijn voor het eerst gaan leveren op zondag. Waarom? Omdat ze dat in het digitale klantbeeld zagen. Ze zagen dat de consument daar behoefte aan had.”
Ook de financefunctie ontsnapt niet aan verandering. Een daarvan is de opkomst van blockchain. “Het is enorm gehypet, maar dat is enigszins terecht”, is Dowdalls van mening. “Het is een baanbrekende technologie. Het laat zien dat je zaken kan doen op een fundamenteel andere manier dan dat we nu doen. Hier moeten de finance professionals absoluut kennis van nemen. Het is niet het einde van de finance-functie, maar het zorgt voor een fundamentele verandering in de reden waarom je de functie hebt.”
Betrouwbaarder dan onze huidige databases
“Blockchain laat zien dat je een database kan creëren die betrouwbaarder is dan onze huidige databases.” Hoe dat kan? De zogenaamde derde partij ontbreekt. “De integriteit van de data wordt gewaarborgd door de techniek en niet door de mens. Dat is een simpel zinnetje, maar het is best wel fundamenteel. Nu kan je de mens aan de rand van de toepassing zetten en de techniek kan leidend zijn in de toepassing. De techniek is niet meer afhankelijk van de mens. Het kan de drempel om fraude te plegen flink verhogen.”
Het samenspel tussen blockchain en smart contracts stelt het fundament van de financefunctie volgens Dowdalls ter discussie. “In de ERP-systemen van bedrijven staan zaken als bestellingen, leveringen, voorraad. Daarnaast heb je de klant, leverancier, toeleverancier enzovoorts. Maar het geld staat op de bank. Wat heeft blockchain? Geld, informatie en software staan in één systeem. Ik kan heel strak beheren dat als het eigendom van een product verandert, de informatie over het product ook volledig wordt geïntegreerd en de betaling ook. Alles in één transactie. Dat is fundamenteel anders dan hoe we dat nu regelen.”
Digitaal zonder tussenkomst regelen
“Nu gebruiken we iets wat een rekening of factuur heet. We doen een bestelling, een product wordt geleverd, de financefunctie maakt een rekening en die wordt naar de klant gestuurd. Maar dan begint het hele circus om betaald te krijgen. Van deels betaald, tot niet betaald, herinnering, nog niet betaald, renteboetes en ga zo maar verder. We hebben een finance-functie tot stand gebracht om dat te managen. In een smart contract in blockchain regel ik dit digitaal zonder tussenkomst van de mens. Als de klant een product wil, doen we de overdracht van het eigendom, plus de betaling daarvan, in een atomic transaction. Dan heb ik geen rekening nodig. Ik vermijd het hele circus van de financiële administratie en alle drama’s die daarbij horen.”
Wat zou er gebeuren als we naar een wereld gaan waarin we blockchain gebruiken als basis van betalingen? “De rol van financial wordt kleiner. Ik haal veel werk weg als ik kunstmatige intelligentie, data en dataherkenning gebruik. Dan kan ik automatisch rekeningen naar de juiste boekingscode sturen. Dan ga je naar een wereld waarin de financefunctie er over vijf of tien jaar volledig anders uitziet. Het is misschien geen verrassing dat ik dit roep, maar wat niet beseft wordt is hoe dichtbij dit al is. In Nederland biedt JP Morgan dit al aan. Het heet de JPM Coin en dat is eigenlijk een (crypto)dollar. De informatieflow, de eigendomsoverdracht en de betaling staan in één integraal systeem. Het is dus geen toekomstmuziek.”
Wat moet de financial doen?
De vraag is nu hoe de financial de huidige ontwikkelingen gaat toepassen op zijn eigen bedrijf. “Je moet je denken opstarten. Wat is het ecosysteem waarin ik opereer? Wat zou er gebeuren als er binnen het ecosysteem een partij komt met zo’n model, met ondersteuning van dit soort techniek? Datagedreven, blockchain en kunstmatige intelligentie. Wat heeft dat voor gevolgen voor ons? Ga je wachten op hoe het zich ontwikkelt of stap je in? Dat is de innovatievraag die nu leeft in veel sectoren.”
“De basis van concurrentie verandert. We gaan naar datagedreven modellen die primair gebruikmaken van techniek en de mens wordt faciliterend of algemeen sturend. Het vergt leiderschap die dit snapt. Die de technologie en toekomst snapt, realiseert hoe dichtbij dit is, en de stap wil zetten en de voordelen ervan wil plukken in plaats van er door geraakt te worden.”
Data is macht
In zijn masterclass wil Dowdalls de deelnemers bewustmaken van de kracht en macht van data. “Op basis van de geografische locaties van mensen kan ik afleiden hoe gezond je bent, waar je je boodschappen doet, waar je werkt en hoe je naar je werk reist. Ik kan je hele patroon volgen en daaruit allerlei dingen afleiden. Dit is de macht van data. Dit is wat de Amerikanen tot een fijne kunst aan het verheven zijn, maar waar we in Europa en in Nederland nog in achterlopen.”
Tot slot: Gaat kunstmatige intelligentie het overnemen van de mens? “Mijn antwoord is nee, maar de mensen die kunstmatige intelligentie gebruiken, kunnen het overnemen van de mensen die dit niet doen. De bedrijven die het gebruiken winnen van diegenen die dit niet doen. Dat is nu al zichtbaar in verschillende sectoren. Het is geen sciencefiction. Het is zichtbaar in de financiële resultaten van bedrijven.”
Finance Summer Classes
Alex Dowdalls is een van de sprekers tijdens de Finance Summer Classes van 24 tot en met 27 augustus 2020. Deze bijeenkomsten op Nyenrode Business Universiteit geven u een compleet overzicht en analyse van de meest actuele ontwikkelingen in uw vakgebied. U leert succesvol bij te dragen aan de groei van uw onderneming. Tegelijkertijd werkt u aan uw professionaliteit als finance professional.